لوازم آبیاری بارانی
در روش آبیاری بارانی آب با فشار داخل شبکه‌‌‌ی لوله‌کشی جریان پیدا می‌کند. سپس از آبپاش‌‌های روی این شبکه خارج میشود. ساختمان آبپاش‌ها به گونه‌ای است که هنگامی که آب با فشار از آن خارج میشود، به صورت قطرات ریز و درشت در می‌آید و مشابه باران در سطح مزرعه ریخته‌می‌شود. به همین دلیل این سیستم آبیاری را روش بارانی می‌نامند.
در این روش آب با سرعتی مساوی و یا کمتر از نفوذپذیری خاک، به صورت باران بر سطح زمین پخش میشود تا خاک فرصت نفوذ پیدا کند. اگر شدت بارش از سرعت نفوذ در خاک بیشتر باشد، باعث ایجاد آب روان در سطح زمین کشاورزی شده و راندمان آبیاری کاهش پیدا خواهد کرد.
مزایای روش آبیاری بارانی
- حذف عملیات تسطیح و کاهش هزینه‌های آماده‌سازی اراضی
- کاهش هزینه‌ی نیروی کارگری در مقایسه با روش‌های آبیاری سطحی
- امکان مبارزه با یخبندان، آفات و انگل‌ها
- امکان آبیاری اراضی کم‌عمق
- فراهم شدن امکان تهویه خاک
- کاهش تلفات به صورت رواناب و فرسایش خاک
- امکان آبیاری در اراضی شیب‌دار
- هدررفت زمین کمتر برای مسیر انتقال آب
- امکان آبیاری در خاک‌های مختلف
- امکان آبیاری در اغلب شرایط آب و هوایی
معایب روش آبیاری بارانی
- هزینه‌ی سرمایه گذاری اولیه نسبتاً زیاد
- کاهش یکنواختی توزیع و افزایش تلفات آب در صورت وجود باد
- افزایش تلفات آب در اثر تبخیر در مناطق گرم و خشک
- امکان شسته شدن سموم قارچ‌کش و آفت‌کش از روی برگ‌ها
- امکان سوختگی و ایجاد خسارت برای برگ‌ها در صورت وجود املاح زیاد در آب
اجزای سیستم‌های آبیاری بارانی
- سیستم پمپاژ و تأمین فشار
- خطوط لوله اصلی
- لولههای فرعی
- آبپاش‌ها
انواع سیستم‌های آبیاری بارانی
روش مختلف آبیاری بارانی را می‌توان بر اساس کلاسیک یا غیر کلاسیک (اتوماتیک) و متحرک یا ثابت طبقه بندی کرد.
کلاسیک ثابت با آبپاش متحرک
در این سیستم ایستگاه پمپاژ، لولههای اصلی و فرعی و بال ها در طول فصل کشت در جای خود ثابت می‌باشد. به فراخور نیاز، آبپاش‌ها توسط کارگر و به وسیله رایزر در نقاط مختلف به شیرهای خودکار متصل میشود و آبیاری انجام می‌گیرد. در این سیستم لولههای اصلی زیر خاک مدفون می‌باشد و لولههای جانبی می‌توانند به‌صورت مدفون و یا روزمینی باشند.
کلاسیک نیمه متحرک
در این سیستم ایستگاه پمپاژ، لولههای اصلی و فرعی تابت است. لولههای جانبی (بال ها) توسط کارگر در مزرعه جابجا می شود. بال‌ها در نقاط مختلف مزرعه با استفاده از اتصال‌های سریع به لوله های اصلی متصل و عمل آبیاری را انجام میشود.
کلاسیک کاملا ثابت
در سیستم آبیاری بارانی ثابت کلیه اجزاء سیستم از پمپ تا لوله‌ی اصلی، لوله نیمه اصلی و لولههای فرعی در موقعیت خود ثابت هستند و برای تمام ایام سال در همان مکان باقی می‌مانند. فقط باید شیرهای ابتدای هر قطعه باز و بست شوند. این سیستم‌ها معمولاً برای گیاهان چندین ساله و باغ‌ها به‌کار برده میشود هزینه بالایی نسبت به بقیه‌ی روش‌ها دارد. در این سیستم می‌توان با استفاده از شیرهای برقی سیستم را اتوماتیک نمود.
کلاسیک کاملا متحرک
در سیستم کلاسیک کاملا متحرک کلیه اجزاء تشکیل‌دهنده واحد آبیاری بارانی مانند پمپ، لوله‌ی اصلی، لوله‌ی نیمه اصلی و لولههای فرعی قابل جابه‌جا شدن هستند و می‌توانند از یک مزرعه به مزرعه دیگر منتقل شوند. در این روش چون همه‌ی لوله‌ها جابجا می‌شوند، از جنس آلومینیم برای آنها استفاده میشود. مهم‌ترین عیب این روش آبیاری نیاز به نیروی کارگری زیاد و همچنین استهلاک قطعات است.
